De Erfgoed Deal staat voor een Nederland waarin ons verleden tastbaar is en waarmee we ons verbonden voelen. Dit bereiken we door erfgoed als een vaste waarde in ruimtelijke ontwikkelingen te positioneren. Het programmabureau zoekt aansprekende voorbeelden van projecten of initiatieven waarbij de transitieopgaven worden verrijkt door erfgoed. De projecten of initiatieven richten zich op een drietal hoofdthema’s:
1. Klimaatadaptatie
2. Energietransitie en duurzaamheid
3. Stedelijke groei en krimp
Naast deze drie hoofdthema’s zijn er twee ondersteunende lijnen:
Kennis en dialoog en Erfgoed als basis voor omgevingsvisies.
De projecten die zijn toegewezen in de eerste ronde van de Erfgoed Deal zijn opgenomen in het eerste uitvoeringsprogramma (voorjaar 2020).
Wat kunnen we leren en wat leveren de projecten op?
| Hoornwerk Grebbedijk | ||
| Omschrijving | Lessen | Resultaat |
| Het waterschap herstelt en reconstrueert een historisch verdedigingswerk als onderdeel van de dijkversteviging. | ‘Building with heritage’: betrek erfgoed al tijdens de planfase bij de zoektocht naar technische oplossingen. Zet erfgoed in bij een heldere klimaatoplossing. | Ontwerpfase 2020-2021, uitvoering 2023-2024, voor de Erfgoed Deal zijn met name planvorming en ontwerpateliers van belang. |
|
Netwerker Jephta Dullaart van het programmabureau kan worden bevraagd over dit project binnen de Erfgoed Deal. Vanuit het Waterschap Vallei en Veluwe is Lucy Afman de projectleider. |
||
| Zitterd Climate Proof | ||
| Restauratie van het rijksmonumentale Stadspark en deels terugbrengen van overkluisde Geleenbeek in het centrum zorgen voor extra waterbuffers en verbetering van de leefomgeving. | Het laten samengaan van klimaatadaptatieve maatregelen en erfgoed-herstel maken de stad aantrekkelijker en zorgen voor betere waterberging. | Najaar 2020 start tweede fase restauratie stadspark. 2021-2022 zichtbaar maken (ontkluizing) van de Keutelbeek en Molentak in het centrum van Sittard. |
| Netwerker Edwin Raap van het programmabureau kan worden bevraagd over dit project binnen de Erfgoed Deal. Vanuit de gemeente is de projectleider Guy Limpens. | ||
| Amsterdam Wetlands | ||
| Omschrijving | Lessen | Resultaat |
|
Terreinbeheerders willen 12.000 ha veenweidegebied ten noorden van Amsterdam inrichten tot natuurgebied. Vernatting is daarbij belangrijkste middel. Dit gaat bodemdaling tegen en levert een aanzienlijke verbetering op van de natuur- en erfgoedwaarden. |
De keuze hoe en welke veenweidegebieden wel en niet te vernatten op basis van aanwezig erfgoed en welke effecten dit heeft op de beleving van natuur- en erfgoedwaarden. Relevant voor alle veenweidegebieden in ons land. |
2020-2021: Start realisatie van een aantal plannen in Waterland- Oost. |
|
Netwerker Edwin Raap van het programmabureau kan worden bevraagd over dit project binnen de Erfgoed Deal. Vanuit Staatsbosbeheer is de projectleider Vera Geelen. |
||
| Stadspark Weert | ||
| Omschrijving | Lessen | Resultaat |
| De gemeente transformeert een bedrijfsterrein in een park, om de leefbaarheid te verhogen, bij te dragen aan klimaatadaptatie en de identiteit van de gemeente te versterken. Bij het ontwerp zijn de structuren van de restanten van een kasteel leidend. |
Effecten van vergrijzing afvlakken door de kwaliteit van de leefomgeving en klimaatbestendigheid te vergroten op basis van erfgoed en identiteit. |
Najaar 2020: start archeologische opgravingen; voorjaar 2021 definitief ontwerp van het nieuwe stadspark. Medio 2021 start werkzaamheden aanleg stadspark Weert. |
| Netwerker Marie-Hélène Houben van het programmabureau kan worden bevraagd over dit project binnen de Erfgoed Deal. Vanuit de gemeente is Marian Arts de contactpersoon. | ||
| Een Nieuwe Tijd | ||
| Omschrijving | Lessen | Resultaat |
| 11 gemeenten in de Achterhoek werken samen om een gezamenlijke strategie te ontwikkelen voor de omgang met Wederopbouwwijken. De gemeente betrekt bewoners bij de herinrichting van hun omgeving op basis van de verhalen en het erfgoed uit deze periode. | Het koesteren van een type erfgoed (wederopbouw) die bestuurders, eigenaren en bewoners niet vanzelfsprekend waarderen, door bewoners te betrekken bij fysieke en maatschappelijke ingrepen in hun wederopbouwwijk. | In 2020 begint men aan een methodiekontwikkeling die in de loop van 2021 gepresenteerd zal worden op een landelijke kennisdag voor gemeenten, corporaties en ruimtelijke kwaliteitorganisaties. |
| Netwerker Jephta Dullaart van het programmabureau kan worden bevraagd over dit project binnen de Erfgoed Deal. Projectcoördinatoren bij het Gelders Genootschap zijn Joanne te Winkel en Werner Weijkamp. | ||
| Wijkaanpak De Pas | ||
| De gemeente werkt aan verduurzaming van Bloemkoolwijken, herinrichting en klimaatbestendig maken van de openbare ruimte en versterking van sociale componenten in de wijk. | Inzicht krijgen in de erfgoedwaarden van Bloemkoolwijken en hoe deze kunnen bijdragen aan een toekomstbestendige wijkaanpak, waarbij de identiteit wordt behouden maar de wijk wel kan verduurzamen. Inzet van kwaliteit voor tegengaan van krimp. | 2020-2021: onderzoek en methodiekontwikkeling 2022: herinrichting openbare ruimte. |
| Netwerker Marie-Hélène Houben van het programmabureau kan worden bevraagd over dit project binnen de Erfgoed Deal. Projectcoördinatoren bij gemeente Winterswijk zijn Joyce Ras en Ellen Klein Gunnewiek. | ||
| VONDST | ||
| Omschrijving | Lessen | Resultaat |
|
Drie provincies werken samen aan een integrale aanpak van bodem, landschap, erfgoed en maatschappij die het hokjes denken doorbreekt bij het opstellen van ruimtelijke plannen en visies. |
Als anticipatie op de Omgevingswet voor alle domeinen gezamenlijk plannen en visies ontwikkelen en zichtbaar maken in plaats van voor elk domein op zich. Erfgoed maakt verbindingen tussen de domeinen en geeft inzicht in alle belangen. |
2020: najaar doorontwikkeling van de methodiek in een aantal gebiedsgerichte casussen 2021-2022: lesprogramma’s en (online) cursussen. |
|
Netwerker Jephta Dullaart van het programmabureau kan worden bevraagd over dit project binnen de Erfgoed Deal. Per provincie zijn er verschillende contactpersonen. Gelderland: Henk Driessen; Drenthe: Klaas van der Veen; Zuid-Holland: Erik Kuik. |
||