Energie en economie

Tekst in beeld: 
Erfgoed Deal
De Erfgoed Deal draagt bij aan projecten 
Waar ruimtelijke opgaven en erfgoed
Samenkomen.
In drie thema's: klimaatadaptatie,
Energietransitie & duurzaamheid en 
Stedelijke groei & krimp.

Thema Energietransitie en duurzaamheid
Zonnepanelendak Meester van der Heijdengroeve

Titelkaart:
Niels Elshof
Programmamanager
Energie en Klimaat
Provincie Zeeland

Talking head Niels Elshof:
"Wat we in Zeeland heel belangrijk vinden 
is zuinig omgaan met onze ruimte.
Dat betekent het combineren 
van functies zoals
energietransitie, aardkundige waarde, 
recreatie, natuur et cetera,
om dat allemaal samen te brengen 
in dit mooie gebied hier in Zeeland.
De provincie Zeeland heeft twee belangrijke 
opgaven aan elkaar gekoppeld.
Dat is het behoud van aardkundige monumenten, 
maar ook de energietransitie.

Zonprojecten en windprojecten 
kosten relatief veel ruimte
en die kunnen ten koste gaan van het 
mooie open landschap in Zeeland.
De kunst is dus om te kijken waar 
die zon- en windprojecten
helemaal tot hun recht kunnen komen 
zonder te veel afbreuk te doen
aan het mooie gebied wat 
wij in Zeeland hebben.
Als het bijvoorbeeld om 
windmolens gaat,
dan kiezen wij er in Zeeland voor om te 
werken met concentratielocaties.
We hebben in Zeeland een aantal 
locaties aangewezen,
waarbij die windmolens specifiek 
gerealiseerd kunnen worden,
zodat je die windmolens niet 
in heel Zeeland ziet, 
maar op een aantal specifieke locaties, 
passend bij het landschap.

Als het gaat om zonne-energie ligt 
het natuurlijk voor de hand
om hele akkers vol te leggen 
met zonnepanelen.
Maar waar wij in Zeeland 
eigenlijk op aansturen
is het leggen van zonnepanelen 
op daken.
Meervoudig ruimtegebruik.
Er zijn bijvoorbeeld grote projecten 
in Zeeland rond het Sloegebied.
Dat is het industrie- en havengebied 
in Zeeland.

Maar er zijn ook kleinere projecten, bijvoorbeeld 
de groeve van Nieuw Namen,
waarbij energietransitie en het beschermen 
van aardkundige waarde samenkomen.

Titelkaart:
Nathalie de Visser
Archeoloog, projectleider
Grenspark Groot Saeftinghe

Talking head Nathalie de Visser:

"We staan hier in de Meester van der 
Heijdengroeve in Nieuw Namen.
Dat is in het meest zuidoostelijke puntje van 
Zeeuws-Vlaanderen, op de grens met België.
Hier in de groeve kunnen we 
verschillende lagen zien.
De onderste is uit het plioceen, dus 
uit drie miljoen haar geleden.
De bovenste laag is uit het holoceen, dus 
tienduizend jaar geleden tot nu.
Daarin vinden we ook archeologische 
resten uit de steentijd,
dus de vuurstenen artefacten 
zijn hier gevonden.
Maar heel bijzonder is dat er ook twee potten 
uit de bronstijd uit deze wand komen.
Daarom heeft de provincie het ook aangemerkt 
als provinciaal aardkundig monument.

Het probleem in de groeve is het beheer 
en behoud van deze wand.
We zijn aan het onderzoeken hoe 
we dat eigenlijk moeten doen.
Want er is heel weinig ervaring mee, 
omdat het een uniek object is.
Het is vrijgesteld, kunnen we zien, 
aan weer en wind.
We willen graag een 
overkapping maken
en meteen bij die overkapping ook de 
opgave energietransitie meenemen,
door bijvoorbeeld zonnepanelen 
op het dak aan te brengen.

Momenteel hebben we nog 
geen definitief ontwerp.
We zijn heel hard bezig 
om daartoe te komen.
Met verschillende partijen en ook met 
name met de bewoners samen,
hier in het dorp en aan de 
Belgische kant, Kieldrecht.

Titelkaart:
Debbie Harte
Voorzitter dorpsraad
Nieuw Namen

Talking head Debbie Hart:
"Wij zijn gecontacteerd door het 
Grenspark Groot Saeftinghe.
Die hebben gevraagd of wij 
mee wilden denken
over wat wij als bewoners vinden dat er 
in de groeve moet gaan gebeuren.
Dus wij hebben verschillende 
bijeenkomsten gehad. 
We hebben meegedacht met een architect 
samen om de plannen te tekenen,
wat wij vinden dat hier 
in moet komen.
Want ook wij vinden dat de grondlagen goed 
beschermd moeten worden en dat dit blijft.

Wij hebben onze ideeën allemaal 
kunnen vertellen,
onze opmerkingen, onze bedenkingen 
ook bij dingen.
Daar is goed naar geluisterd en daarop 
zijn we samen verder gegaan.

Het was een voorwaarde aan het 
hele project vanuit de groeve,
dat de zonnepanelen 
erop kwamen.
Het zorgt er dan ook wel voor dat 
de bewoners van Nieuw Namen
een stukje mee kunnen pikken van 
de stroom die opgewekt wordt
door de zonnepanelen die 
hier op de groeve liggen.

Talking head Nathalie de Visser:
"Het ontwerp heeft eigenlijk het idee van: 
het oude maaiveld weer herstellen.
In de 18e en 19e eeuw is die groeve 
gegraven voor zandwinning,
daarna is hij volgestopt met afval.
Na de sanering hebben we hier een 
grote put die achtergelaten is.
We willen dat eigenlijk doen met een dak, 
zodat de wand wordt beschermd. 
En dan meteen met de 
zonnepanelen erop.
Die zonnepanelen zijn 
dan lichtdoorlatend,
want we willen niet in een donker 
gat terecht komen.
De bedoeling is ook dat we de groeve en de 
aardlagen weer kunnen beleven van onderaf.
Omdat dat veel meer indruk maakt dan 
dat je van bovenaf dat kan zien.

Talking head Debbie Harte:
"Ja, we zijn heel blij dat we samen 
mee hebben kunnen denken
over wat er in ons dorp, 
in onze groeve gebeurt.
En dat wij ook wel dingen kunnen 
meebepalen en zeggen 
we willen dit niet, of we 
willen dit juist wel.
En dat is heel fijn, dat we dat samen 
hebben kunnen doen.

Tekst in beeld:
Erfgoed Deal

Titelkaart:
Ministerie van Onderwijs, Cultureel en Wetenschap

Meer weten? Kijk op erfgoeddeal.nl

Erfgoed Deal