Project: Forteiland Pampus

Forteiland Pampus heeft zichzelf ten doel gesteld opnieuw te transformeren naar een volledig zelfvoorzienend systeem, maar dan geheel duurzaam, waarbij de unieke locatie, de kenmerkende architectuur en de cultuurhistorische waarden als inspiratiebron en onderlegger worden toegepast.

Zelfvoorzienend en fossielvrij

Het forteiland, onderdeel van UNESCO Werelderfgoed Stelling van Amsterdam, is eind negentiende eeuw ontworpen om geheel zelfvoorzienend te zijn. Dat gegeven wordt nieuw leven ingeblazen in het project ‘Pampus op de schop’. Nu het verouderde entreegebouw en de huidige energievoorziening drastisch aan vervanging toe zijn, grijpt Pampus de mogelijkheid aan om transformeren tot een 100% zelfvoorzienend en fossielvrij eiland.

Zonnefolie op geschutkoepels

De volgende onderdelen worden de komende jaren uitgevoerd met financiële ondersteuning vanuit onder meer de Erfgoed Deal.

Er komt een nieuwe bergloods op de plek van de oorspronkelijke, een energiepositief gebouw dat met minimale materialen is gebouwd en met een dak van zonnepanelen energie levert aan het eiland. Een nieuw circulair entreegebouw aan de haven gaat het oude paviljoen vervangen. Een uniek duurzaam energiesysteem gaat het eiland voorzien van alle benodigde energie. Dat systeem haalt de energie van de bergloods en uit zonnepanelen op de plek van het oude kolenveld. Daarnaast gaan (kleine) windturbines op de plek waar vroeger ook een ‘windmotor’ moet hebben gestaan een deel van de energie opwekken. Waterstof en biogas gaan zorgen dat vraag en aanbod van energie jaarrond in balans zijn op het eiland.

Daarnaast komt er een nieuwe waterzuiveringsinstallatie waardoor Pampus weer eigen drinkwater kan winnen. Eten wordt zoveel mogelijk verbouwd op het eiland zelf. In de moestuinen in het oude schootsveld en met behulp van permacultuur in de groene zones van het eiland.

Realisatie van het gehele programma gebeurt via publiek-private samenwerking en moet in 2025 voltooid zijn.

Boegbeeld van samengaan erfgoed en duurzaamheid

De initiatiefnemers willen van Pampus een showcase maken van hoe op kleine schaal, lokaal en onafhankelijk een energietransitie mogelijk is. Pampus is het boegbeeld van de Stelling van Amsterdam, en net als de Stelling was Pampus zelfvoorzienend ingericht. Pampus wordt een voorbeeld voor de wereld, in het klein, waarbij erfgoed en duurzaamheid hand in hand gaan. Er worden persbijeenkomsten belegd, lezingen gegeven en expertmeetings belegd. Bezoekers worden door de bijgeschoolde vrijwilligers gewezen op het unieke duurzame karakter van het eiland.

Artist impressie van hoe Forteiland Pampus eruit komt te zien met op de voorgrond de bergloods.
Beeld: ©Pixelpool
Technisch schetsontwerp van de duurzaamheidsmaatregelen op Fort Pampus. Bron: Paul de Ruiter Architects.