Het project Paal Getijdenhaventje is een sluitstuk van een bredere gebiedsopgave langs de Zeeuws-Vlaamse kunst en het Grenspark Saeftinge. Doel is het versterken van leefbaarheid, economie en sociale samenhang in Paal door de historische verbinding tussen het dorp en de bijzondere getijdehaven te herstellen. De aantrekkingskracht van maritiem erfgoed wordt als katalysator ingezet om ruimtelijke verbindingen te verbeteren en sociale netwerken te versterken.
Samen met bewoners, partners en ‘streekholders’ kiest men voor een aanpak waarbij erfgoed, cultuur en landschap samengaan. De erfgoedcomponent vormt de kern van dit project. Het getijdenhaventje, met zijn unieke spuikom, geldt als de ‘ziel’ van het dorp Paal. Het is één van de laatste nog werkende getijdenhaventjes aan de Schelde, maar het staat onder druk: internationale scheepvaart en voortdurend baggeren van de vaargeul bedreigen de bereikbaarheid en het functioneren.
Ook andere belangrijke componenten, zoals de oude muraltmuurtjes en dijkcontouren vormen belangrijke historische elementen in het dorp. Daarnaast leeft er binnen de lokale watersportvereniging waardevolle immateriële kennis over getijdewerking, vaartechnieken en onderhoud, die van generatie op generatie wordt doorgegeven en essentieel is voor het voortbestaan van het haventje.
Versterken van de leefbaarheid
Tegelijk moeten de historische aanmeerplekken hoognodig worden vernieuwd. In samenwerking met bewoners in de omgeving is er een ontwerp gemaakt voor de haven in combinatie met herinrichting van de zwemplek in de spuikom. Met de uitvoering van beide delen wordt de leefbaarheid van het dorp en omgeving versterkt.
Nieuwe verbindingen
Een ander doel uit Versterk De Scheldekust is het terugbrengen van de verbinding tussen dorp en water. De hoge dijken langs de Westerschelde zorgen niet alleen voor veiligheid, maar fungeren ook als een fysieke barrière naar Schelde. Ook in Paal speelt dit, maar daar is de opgave complex door de aanwezigheid van de getijdenhaven.
De Erfgoed Deal draagt bij aan drie zaken: herstel van de voorzieningen in het haventje, aanleg van een zwemsteiger met omkleedruimtes en herinrichting van een historische dijk aan de noordkant van het dorp. Daarbij worden historische Muralt-muurtjes geïntegreerd. Alle ontwerpen zijn samen met bewoners en de grondeigenaar gemaakt. Ze combineren recreatie, cultuurhistorie en natuurontwikkeling met bloemrijke grasranden, waterrijke zones en herstel van de oudlanddijk.
Met dit project wordt niet alleen het getijdenhaventje behouden, maar ook opnieuw verankerd in het leven van bewoners en bezoekers: een plek waar erfgoed, natuur en gemeenschap samenkomen.