Vijf vragen aan... Stinspark Zwolle

Verhalen genoeg in het Stinspark. Op de plek van het huidige park stond ooit het machtige kasteel van de heren van Voorst, waar onder meer ridder Zweder van Voorst woonde, ook wel de ‘roofridder’. In 1362 werd dat kasteel door de legers van de steden Zwolle, Kampen en Deventer onder leiding van de bisschop van Utrecht, Jan van Arkel, met de grond gelijk gemaakt. Van dat roemruchte verleden waren weinig sporen meer te vinden in het Stinspark. Tot nu. Dankzij het Erfgoed Deal-project is deze oude historie weer zichtbaar en tastbaar gemaakt voor de omwonenden. En het succes daarvan is allemaal begonnen met een goed verhaal. “Hoe krijgen we het erfgoed weer zichtbaar en tastbaar in het park, en de verhalen terug?”, vertelt Linda Bosselaar, die het burgerinitiatief opstartte als secretaris van Stichting Stinspark, van Voorst tot Verder, en secretaris van wijkvereniging WVF in Zwolle.

1. Wie zijn er allemaal betrokken bij het project?

Bosselaar: “Er zijn veel partijen betrokken geweest. Een hele belangrijke partner in het hele project is natuurlijk de gemeente Zwolle. Als stichting Stinspark, van Voorst tot Verder zijn we wel initiatiefnemer geweest, maar voor de uitvoering, de ondersteuning en een groot deel van de financiering van het project was de gemeente onmisbaar. Verder is het programmabureau Erfgoed Deal betrokken geweest, naast de Provincie Overijssel, Stadsmuseum ANNO, Strootman Landschapsarchitecten, beeldend kunstenaar Paul de Kort, bedrijven in de omgeving en natuurlijk de wijkbewoners zelf. Dat er zoveel partijen betrokken waren is wat dit project zo bijzonder maakt.”

2. Hoe staat het ermee?

“Op 23 mei is de afsluiting van het project. We zijn dan zo goed als klaar. Er moet nog een informatiebord worden geplaatst en groenbeheer blijft natuurlijk altijd plaatsvinden. Ook zijn er nog wel wat wensen vanuit wijkbewoners die nog open staan, zoals een festivalaansluiting voor evenementen of een theehuis in het park. Maar die staan los van erfgoed. Die wensen zullen wellicht de komende jaren nog worden opgepakt. Het Erfgoed Deal-project is nu echt afgerond, en daarom gaan we op 23 mei het park feestelijk in samenwerking met bewoners uit de wijk Westenholte openen. Daar kijken we erg naar uit met z'n allen. De burgemeester opent officieel het park en voorafgaand aan het officiële openingsmoment zijn er allemaal activiteiten voor en door wijkbewoners, zoals een open podium, foodtrucks en hapjes gemaakt door wijkbewoners, en verschillende creatieve workshops. Verder is er een miniconcert van de lokale Muziekvereniging Excelsior en van het Zwolse popduo Tangarine.”

3. Wat zijn de grootste uitdagingen die jullie zijn tegengekomen?

“We zijn verschillende uitdagingen tegengekomen. De communicatie is echt heel erg belangrijk gebleken, en dan bedoel ik echt alle kanten op: tussen de gemeente en onze stichting, maar ook tussen de stichting en wijkbewoners, en vooral tussen bestuurders en de uitvoeringsorganisaties van de gemeente. Daar zag je soms een verschil in visie of hoe er tegen het project werd aangekeken. Dan waren bestuurders heel erg enthousiast, maar keken ze bij de uitvoering er wel anders naar vanuit het oogpunt van de praktische uitvoerbaarheid."

"Een andere uitdaging waar we vorig jaar mee te maken kregen was dat het gewoon een heel erg nat voorjaar was, waardoor de werkzaamheden niet verder konden en de planning dus behoorlijk uitliep. Een aantal onderdelen konden gewoon niet volgens planning worden uitgevoerd. Dat zijn uitdagingen waar je geen invloed op hebt Maar voor de beeldvorming richting de wijk telt dat wel mee. Qua erfgoed waren er niet echt uitdagingen."

"Een van de pijlers waarop we dit project zijn gestart was om vanuit de historie van de oude burcht van Voorst het park op te bouwen. Die boodschap hebben we ook vanaf het begin meegekregen vanuit de stadsarcheoloog en de RCE: juist de historie biedt kansen om het park aan te pakken. Ik denk dat Strootman Landschapsarchitecten en Paul de Kort de historie heel mooi zichtbaar hebben gemaakt. Het risico bij zo’n project is dat het alleen maar om de historie draait, terwijl het wel een park van nu is, waar mensen hun hond uitlaten, waar kinderen spelen en waar evenementen plaatsvinden. Dat hebben we als stichting altijd voor ogen gehad. Het moest een plek worden voor ontmoeting, om nieuwe verhalen te maken. Vandaar ook de naam Van Voorst Tot Verder. De oude burcht is wel weer teruggebracht in de vorm van het kunstwerk van Paul de Kort. Door je oogharen heen zie je daarin de grandeur van de oude burcht terug.”

4. Waar ben jij het meest trots op?

“Allereerst ben ik echt trots op de samenwerking met alle partijen en wat we met elkaar hebben weten te bewerkstelligen. Wij als vrijwilligers zijn er al acht jaar mee bezig. Het is van een klein idee uitgegroeid naar dit grote project. Als je dan kijkt wie er allemaal in de loop van de tijd zijn aangehaakt en betrokken zijn geraakt en wat voor samenwerkingsverbanden er zijn ontstaan, is dat heel mooi. Ook ben ik trots dat we de Erfgoed Deal hebben weten binnen te halen, want dat is voor ons echt een financieel vliegwiel gebleken, waardoor ook andere fondsen zijn aangehaakt, zoals het Mondriaan Fonds en het BPD Cultuurfonds. Ik denk in alle eerlijkheid dat als de Erfgoed Deal niet was toegekend dat het wel anders was uitgepakt. Daar zijn we dus ook absoluut trots op en dankbaar voor.”

5. Welke les zouden jullie vanuit het project graag meegeven aan andere projecten?

“De belangrijkste les die we vanuit ons project kunnen meegeven is: zorg ervoor dat je een goed verhaal hebt, daar ook in gelooft en dat ook uitstraalt. Zorg ervoor dat je dit verhaal ook weet over te brengen aan stakeholders of potentiële stakeholders. Wat ons hielp is dat we een duidelijke visie hadden met het park om het erfgoed weer zichtbaar en tastbaar maken, en de verhalen over de burcht en de slechte naam van ridder Zweder van Voorst te nuanceren. Ook andere aspecten als stedelijke vergroening hadden we al meteen vanaf het begin voor ogen.

"Met die visie hebben we in het begin heel veel tijd gestopt in gesprekken met veel partijen. We merkten dat het verhaal dat we vertelden  aansloeg en dat mensen enthousiast werden en gingen meedenken. Er ontstond  een soort beweging, een netwerk. Een andere les die ik dan ook zou willen meegeven is om je netwerk actief in te zetten. Dat heeft ons absoluut geholpen, soms in praktische zin, maar ook dat mensen met je meedenken of bepaalde handige connecties hebben. Als derde les wil ik nogmaals benadrukken hoe belangrijk communicatie is, zowel onderling tussen de organisaties als richting de wijkbewoners en andere belanghebbenden. Dat moet niet worden onderschat."

"We hebben rond het project in het park allerlei verhalen verteld. Er zijn jeugdboeken geschreven, Stadsmuseum ANNO heeft projecten met kinderen en scholen uit de wijk georganiseerd en het team Archeologie van de gemeente Zwolle heeft wijkbewoners mee laten helpen met het archeologisch onderzoek, wat een groot succes was. Zij konden onderzoeksvragen indienen die allemaal tijdens het project zijn beantwoord en er hebben zo’n 20 wijkbewoners daadwerkelijk meegeholpen met het onderzoek in het park. En zo werd het verhaal van het park voor iedereen tastbaar. Cultureel erfgoed is immers van iedereen.”