Vijf nieuwe projecten in de Erfgoed Deal
Vijf nieuwe projecten zijn toegevoegd in de vijfde ronde van de Erfgoed Deal, die nu een totaal van 30 projecten omvat. De Erfgoed Deal ondersteunt aansprekende voorbeelden van plekken in Nederland die gaan veranderen en waar erfgoed een rol van betekenis gaat spelen.
De nieuwe projecten
In totaal hebben voor de huidige ronde veertien projecten een aanvraag ingediend, waarvan er vijf zijn toegekend: Buurtbakens Haarlem, Sluiskwartier Deventer, Linielandschap Waaldijk, Belevenisboerderij Schieveen en Molenaarserf Hemmes Zaandam.
Het gaat in totaal om financiële bijdragen van het Rijk van bijna 2,5 miljoen euro waar gemeenten en provincies bijna 3 miljoen tegenover zetten. Alle toegekende projecten zijn goede voorbeelden voor de Erfgoed Deal en dienen ter inspiratie voor de plannen van toekomstige initiatiefnemers. Het programma loopt tot eind 2022; dit najaar wordt vooralsnog eenmaal de mogelijkheid geboden om projecten in te dienen.
Grootstedelijke projecten en natuurinclusieve landbouw
Voor dit uitvoeringsprogramma was de ambitie om met name grootstedelijke projecten en natuurinclusieve landbouw toe te voegen aan het portfolio. Dat is gelukt met bijdragen aan Buurtbakens Haarlem, een project dat verder gaat dan de kerkenvisie en maatschappelijke voorzieningen koppelt aan de parttime leegstaande ruimte die kerken hebben, en Belevenisboerderij Schieveen in Rotterdam, waar de gemeente Rotterdam samen met Natuurmonumenten en een lokale boer werkt aan korte ketens en natuurinclusief boeren.
Hoge kwaliteit
Evenals in de vorige rondes, is ruim meer aangevraagd dan beschikbaar was aan middelen. Michiel Scheffer, voorzitter van de Stuurgroep Erfgoed Deal: 'De kwaliteit van de ingediende projecten deze ronde is hoog. Dat zegt wat over de behoefte om erfgoed te koppelen aan de klimaat, duurzaamheid en de stedelijke vraagstukken die op ons af komen.'
Over de toegekende projecten
Thema stedelijke groei & krimp
Buurtbakens Haarlem: kerken behouden maatschappelijke waarde
De gemeente Haarlem en kerkeigenaren slaan de handen ineen om kerken ook in de toekomst maatschappelijk relevant te laten zijn voor de directe omgeving. In dit project wordt een transformatiekader opgesteld, krijgen vier kerken een ontwerpend onderzoek en worden twee kerken ondersteund in realisatie. Mooi hoe een kerkenvisie benut kan worden en hoe kerken maatschappelijke bakens in de buurt blijven. Steeds meer krijgen kerken in Nederland te maken met (gedeeltelijke) leegstand. In het kader van die grote landelijke opgave is dit echt een voorbeeldproject.
Sluiskwartier Deventer: erfgoed als uitgangspunt voor ruimtelijke kwaliteit
De oude vestingwerken rondom de historische binnenstad van Deventer worden de komende jaren herontwikkeld met het oog op de verdichtings- en vergroeningsopgave. De herontwikkeling van het Sluiskwartier is daarbij de eerste uitwerking. In dit Erfgoed Deal project wordt de 19e-eeuwse Pothoofdsluis teruggebracht als identiteitsdrager. Deze wordt richtinggevend voor de inrichting van het gebied, voor klimaatadaptieve maatregelen en voor een kunstopdracht.
Thema klimaatadaptie
Linielandschap Waaldijk: erfgoed maakt dijkversterking klimaatadaptief én linielandschap beleefbaar
Vier restanten van de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie worden in dit project hersteld en gemarkeerd om de dijkversterking van de Waaldijk klimaatadaptief en het linielandschap beleefbaar voor recreanten te maken. Het Waterlinie-erfgoed wordt zo een aansprekend én functioneel onderdeel van een integraal dijkontwerp, waarin naast waterveiligheid ook geïnvesteerd wordt in ruimtelijke kwaliteit en recreatieve belevingswaarden. Een prachtig voorbeeld van hoe erfgoed kan bijdragen aan het actuele Hoogwaterbeschermingsprogramma.
Thema energietransitie & duurzaamheid
Belevenisboerderij Schieveen: natuurinclusieve landbouw en stedeling vinden elkaar
Als onderdeel van het gemeentelijk natuur- en recreatieplan Schieveen is in 2018 Belevenisboerderij Schieveen gerealiseerd door samenwerking tussen een agrariër, de gemeente Rotterdam en Natuurmonumenten. De boerderij is onderdeel van het programma ‘Rotterdam de boer op!’, dat erop gericht is de stedeling bewust te maken van duurzame landbouw via bijvoorbeeld de verkoop van streekproducten. De historisch waardevolle boerderij wordt in dit Erfgoed Deal project opgeknapt en gereed gemaakt voor de ontvangst van meer bezoekers. Er komen ateliers en een winkel voor lokaal geproduceerde producten. Het erf wordt opnieuw ingericht waarbij de historische situatie als inspiratie dient.
Molenaarserf Hemmes Zaandam: modern én energieneutraal wonen in een authentiek Zaanse erfgoedstructuur
In dit project worden een historische schuur en de historische molen De Zaadzaaijer op het schiereiland de Hemmes herbouwd. De molen dient als generator van windenergie voor het te bouwen buurtschap én als leerproject voor traditionele molenbouw. Het buurtschap naast de molen zal bestaan uit dertig tiny houses, waarbij de Zaanse karakteristieken leidend zijn voor de inrichting van de tijdelijke en energieneutrale woonwijk.